به گزارش نمایندگان، ۲۳ دی ماه سال گذشته بود که دیوان محاسبات کشور اعلام کرد که گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ که زودتر از موعد مقرر تهیه و در ابتدای شهریور سال جاری توسط رئیس کل این نهاد نظارتی به مجلس شورای اسلامی ارایه شده، در انتظار قرائت در صحن علنی است.

گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱، روز ۱۳ شهریور سال گذشته با حضور رئیس مجلس در دیوان محاسبات رونمایی شده بود؛ گزارشی که حاصل ۶۰ جلسه رسمی طی ۵ ماه تهیه شده بود و البته رئیس دیوان پیش بینی کرده بود که از بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه در صحن مجلس قرائت شود. 

افزایش مسئولیت پاسخگویی دستگاه‌ها، افزایش قابلیت بهره برداری گزارش تفریغ برای تصمیم سازان و نهادهای تصمیم گیر، مدیریت بهینه منابع مالی کشور، افزایش سازوکارهای کنترلی، مردمی سازی اقتصاد، نظارت بر جریان منابع و مصارف مالی کشور و اعتمادآفرینی مالی مبتنی بر افزایش سرمایه اجتماعی از جمله مسائلی است که در تهیه تفریغ بودجه ۱۴۰۱ کل کشور مورد توجه دیوان محاسبات کشور قرار گرفته است اما قرائت دیرهنگام این گزارش آن هم در حالی که پیش از تصویب بودجه سنواتی منتشر نشد تا حدی تحقق این اهداف را با تردید مواجه می‌کند. 

تصویب بودجه 1403 در غیاب گزارش تفریغ

در واقع آن کارکردی که گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۰ داشت بعید است دیگر گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ حتی در صورت قرائت داشته باشد؛ ۲۶ مهرماه ۱۴۰۱ این گزارش که برای نخستین بار ۶ ماه زودتر از موعد مقرر قانونی در پایان تیرماه به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، در صحن مجلس قرائت شد و در واقع بودجه سال ۱۴۰۲ با آگاهی از عملکرد بودجه سال پیش از آن در مجلس به تصویب رسیده بود. 

بر اساس رسیدگی‌های دیوان محاسبات، از مجموع ۴۰۵ تبصره، بند، جزء و ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور ۳۰ درصد احکام به صورت کامل اجرایی شده، در ۵۱ درصد اجرای بخشی از احکام و ۱۹درصد دیگر عدم اجرا را شاهد هستیم. 

مجلس چقدر برای بررسی گزارش تفریغ بودجه زمان دارد؟

بر اساس ماده ۲۱۹ آیین نامه داخلی مجلس، رئیس دیوان محاسبات کشور موظف است گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور را حداکثر تا پایان دی ماه سال بعد تهیه و برای رسیدگی به مجلس شورای اسلامی تسلیم کند. 

بعد از آنکه رئیس دیوان گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور را تقدیم مجلس و به مدت یک ساعت در صحن درباره آن صحبت کرد. هیات رئیسه گزارش کامل تفریغ بودجه را به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات به عنوان کمیسیون اصلی و بخش های مرتبط با کمیسیون های دیگر را به عنوان کمیسیون فرعی ارجاع می کند تا حداکثر ظرف یک ماه گزارش خود را به کمیسیون اصلی تقدیم کنند. کمیسیون اصلی موظف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم گزارش به مجلس با توجه به گزارش کمیسیون های فرعی و اخذ توضیحات از دستگاه های اجرائی، گزارش بررسی نهائی خود را تهیه و به هیات رئیسه تسلیم کند؛ این گزارش خارج از نوبت در دستور هفته بعد مجلس قرار می گیرد و قرائت می شود.

بر اساس روزشمار مجلس یازدهم تنها ۵۰ روز تا پایان عمر آن باقی مانده است و حتی اگر همین هفته که گزارش دیوان محاسبات از تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گرفته قرائت شود؛ مواعید در نظر گرفته شده قانونی در آیین نامه فرصتی برای انجام در این مجلس نخواهند داشت. 

بخش دوم بودجه 1403 در مسیر رسیدن به مجلس

علاوه بر این مجلس دستور کار دیگری نیز دارد که قطعا بر گزارش تفریغ بودجه مقدم خواهد بود چرا که هنوز دولت بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ یعنی جداول را به مجلس شورای اسلامی تقدیم نکرده است و به گفته برخی نمایندگان احتمالاً این هفته این بخش را به مجلس ارائه دهد.

بر اساس اصلاحات انجام شده در ماده ۱۸۲ آئین‌نامه داخلی، بررسی لایحه بودجه در مجلس شورای اسلامی تغییر کرده است و ابتدا بخش اول لایحه بودجه شامل ماده واحده مشتمل بر احکام مورد نیاز برای اجرای بودجه کل کشور، سقف منابع بودجه عمومی دولت به تفکیک درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و اجزای اصلی آنها، ترازهای عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی بودجه عمومی دولت و فروض برآورد منابع و مصارف بودجه در مجلس بررسی می‌شود که این بخش در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت و برای اجرا، ابلاغ شد.بخش دوم لایحه بودجه نیز مربوط به جداول تفصیلی مشتمل بر ارقام بودجه است که پس از ارائه از سوی دولت، در مجلس رسیدگی خواهد شد.

هرچند در دستور کار هفته جاری مجلس؛ گزارش کمیسیون تلفیق از بررسی بخش دوم بودجه نیز پیش بینی و چاپ شده، در حالی که هنوز بخش دوم از دولت به مجلس نرسیده است. 

انتهای پیام