به گزارش نمایندگان، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «انواع فساد در ورزش و راهکارهای مقابله با آنها» به مصادیق فساد در ورزش ایران نیز پرداخته است.
ورزش در همه جوامع به عنوان یک پدیده مثبت مطرح اســت چرا که نقش اساسی آن در ترویج سبک زندگی سالم قابل توجه است. وجود منابع مالی زیاد، جذابیت و توسعه ورزش سبب شده است که ورزش در معرض پدیده های مخرب همچون فساد قرار گیرد. به طور کلی فساد مانع توسعه اقتصادی و اجتماعی است و فساد در ورزش سبب کاهش سرمایه اجتماعی و یک مانع جدی برای توسعه ورزش در جوامع است.
از مهمترین اشکال فساد در ورزش می توان به دوپینگ، شرطبندی، تبانی، رشوه، تحصیل مال نامشروع (رانت خواری) و سوءاستفاده اخلاقی اشاره کرد.
چه عواملی موجب بروز فساد در ورزش ایران است؟
در ورزش ایران نیز اشکال متفاوتی از فساد گزارش شده است و طیف گسترده ای از افراد را در برمیگیرد. بنابراین فساد در ورزش یک پدیده چندوجهی است که باید به ابعاد مختلف آن توجه شود.در ورزش ایران مهمترین عوامل فساد شــامل عوامل اقتصادی، ساختاری، سیاسی، فرهنگی، شخصیتی و حقوقی-قانونی گزارش شده است.
به نظر میرسد نقش عوامل سیاسی، عوامل ساختاری و عوامل قانونی و حقوقی تعیین کنندگی بیشتری دارد.
در سالهای اخیر، رسیدگی‌های کیفری مربوط به فســاد در ورزش توجه زیادی را به خود جلب کرده است. برای نمونه در سال ،2018 اداره تحقیقات فدرال (FBI)، تحقیقات متعددی را برای رسیدگی به جرایمی با عنوان تحصیل مال نامشــروع، کلاهبرداری و فساد در فدراسیون بین المللی فوتبال آغاز کرد که طی آن یکی از اعضای سابق فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به 9 سال زندان محکوم شد. همچنین در پرونده دیگری، سیستم قضایی فرانسه رئیس سابق اتحادیه بین المللی فدراسیونهای دو و میدانی (IAAF )را در کنار سایر مقامات بینالمللی به فساد محکوم کردند. در سال ،2019 نیز با توجه به سوءمدیریت و مسائل حاکمیتی، ازجمله نگرانیهای مربوط به دستکاری رقابتها در بوکس آماتور، کمیته بینالمللی المپیک تصمیم گرفت تا انجمن بینالمللی بوکس آماتور را از سازماندهی رویدادهای بوکس در بازیهای المپیک تابستانی بعدی در توکیو محروم کند.
مصادیق فساد در ورزش ایران
عمل فساد در ورزش نه تنها سبب تضییع حقوق فرد یا گروهی از افراد می شود بلکه سبب کاهش سرمایه اجتماعی شده و مانع جدی برای توسعه ورزش در جوامع است.
در ایران نیز در سالهای اخیر پدیده فساد در ورزش مورد توجه پژوهشگران، روزنامه نگاران و برخی مقامات دولتی واقع شده است که به برخی پرونده های مرتبط رسیدگی شده و سرنوشت برخی از پرونده ها نیز به رغم جنجال گسترده در نزد افکار عمومی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
به طور مثال یکی از جنجالیترین پروندهها مربوط به قرارداد 2/2 میلیــون یورویی با مارک ویلموتس مربی بلژیکی در خرداد 1398 بود؛ درحالیکه قرارداد این مربی پیش از حضور در ایران با ساحل عاج نزدیک به 600 هزار یورو بوده است و همچنین طبق اعلام رسانه‌های خارجی قرارداد سالیانه این مربی بلژیکی بعد از جدایی از ایران با راجای کازابالنکا حدود 480 هزار یورویی بوده است. پس از فسخ قرارداد ویلموتس با شکایت این مربی در دادگاه حکمیت ورزش، فوتبال ایران محکوم به پرداخت غرامت 3 میلیون و 325 هزار یورویی شد که صدمات جبران ناپذیر به بدنه اقتصادی ورزش و جامعه از محل بیت المال وارد کرد.
در یک نمونــه دیگر، رئیس هیئت تحقیق و تفحص مجلس شورای اسالمی از وزارت ورزش و جوانان درخصوص عملکرد فدراسیون سوارکاری، 10 مورد نقض قوانین و تخلف از مقررات که متضمن ارتکاب اعمال مجرمانه اســت را گزارش داده است که دوپینگ، هویت و تبارنامه اسبها، عدم پرداخت حق عضویت فدراسیون، تعارض منافع، تشکیک در میکروچیپها، انعقاد قراردادهای غیرقانونی، واردات غیرقانونی و فساد در واردات اسب، تبانی و تحصیل اموال نامشروع، دی ان ای های تکراری فرایند ارسال ازجمله مصادیق تخلفات صورت گرفته است که هفته گذشته نتیجه آن در صحن مجلس قرائت شد.
همچنین در اردیبهشت ماه 1402 کیفرخواست یکی از روسای فدراسیونهای ورزشی به جرم اختلاس صادر شد. در کیفرخواست مربوطه به 11 تخلف اشاره شده که 8 مورد آن اختلاس است.
از دیگر بسترهای ایجاد فساد که ممکن است با مواردی چون رشوه در ارتباط باشد بحث اعزام ورزشکاران و تیمهاســت. در همین ارتباط رئیس یکی از فدراسیونهای رزمی (1401) با قرار دادن نام یک فرد
غیرورزشکار و بدون ارتباط با ورزش در لیست نفرات اعزامی یک سبک، برای او روادید کشور اروپایی گرفت.
در یک مورد دیگر طبق گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی در سال 1401 از فساد و اختلاس شرکت فولاد مبارکه سپاهان که در مردادماه 1401 در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرائت شد،
به مبلغ قرارداد سرمربیان پیشین تیم سپاهان اشاره شده است. در گزارش مذکور به افزایش رقم قرارداد یکی از مربیان از ۲.۵ میلیارد تومان به ۷ میلیارد تومان اشاره شده است. همچنین باشگاه سپاهان باید بعد از استعفای مربی در اواخر فصل، بخشی از قرارداد او را کسر می کرد که این اقدام انجام نشده و همین مورد قابل شک است.
بنابراین باتوجه به نمونه های ذکر شده فساد ممکن است در هر سطحی از ورزش (باشگاهی یا ملی)، در رشته های ورزشی متفاوت و به اشکال مختلف بروز پیدا کند.
چه باید کرد؟
با تحلیل یافته ها مهمترین راهکارهای پیشنهادی جهت کاهش و از بین بردن فساد در ورزش عبارتند از: تدوین صلاحیت عمومی و تخصصی احراز پست مدیریت ورزشی کشور، خصوصی سازی باشگاههای ورزشی، اصلاح برخی مفاد اساسنامه های فدراسیون های ورزشی مرتبط با ساختار انتخابات استانی و ملی، راه اندازی کمیته ضد فساد مستقل در سطح وزارتی (تقویت کنترل بیرونی)، تقویت کمیته اخلاق مستقل در فدراسیونها (تقویت کنترل داخلــی)، تقویت نظارت بخش حقوقــی وزارت ورزش و جوانان بر قراردادهای فدراسیونها (تقویت کنترل بیرونی)، ایجاد سازوکار مناسب جهت شناسایی و گزارش دهی فساد در ورزش و تقویت مشارکت اجتماعی در این زمینه از طریق سامانه سوت زنی، راه اندازی واحد مبارزه با فساد در ورزش در فراجا، تشــکیل دادگاه (شعبه) تخصصی رسیدگی به فسادهای ورزشی توسط قوه قضائیه، تقویت نقش نظارتی هیئت رئیسه فدراسیونهای ورزشی با تضامنی کردن مسئولیت اعضا در قبال مصوبات، اصلاح آیین نامه شورای برون مرزی با رویکرد ایجاد ضمانت اجرایی آن، ساماندهی و صدور پروانه دلالی برای دلالهای فوتبال، جرم انگاری دوپینگ.
انتهای پیام
نظر شما