فاطمه مهربان، تحلیلگر سیاسی؛ در روزهایی که بحث حجاب و عفاف چون زخمی ناسور در تن جامعه ایران می‌تپد مجلس خبرگان رهبری با بیانیه‌ای قاطع اما هوشمندانه به میدان آمده است گویی نه تنها نظاره‌گر این بحران نیست بلکه می‌خواهد نقشی فراتر از یک نهاد نظارتی ایفا کند.
راهبری آرمانی و قانونی در طوفانی فرهنگی
این ورود پرده‌ای تازه از قدرت و انعطاف نظام مقدس جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشته است.
ورود خبرگان گام تاریخی در دل بحران
ورود خبرگان به بحران حجاب و عفاف هرچند در نگاه اول بی‌سابقه به نظر می‌رسد اما ریشه در کارنامه این نهاد دارد. مجلس خبرگان که در قانون اساسی به‌عنوان نگهبان رهبری و ارزش‌های انقلاب تعریف شده، پیش‌تر نیز در بزنگاه‌های کلان نظام نقش‌آفرین بوده است. با این حال این بار گستردگی و حساسیت موضوع رنگ دیگری به ماجرا داده است.
در شرایطی که دوقطبی حجاب جامعه را به دو پاره مطالبه‌گر و محافظه‌کار تقسیم کرده، خبرگان نه از سر تفنن، بلکه از سر ضرورت وارد شده‌اند. این ورود نشانه‌ای از بلوغ نهادی است که می‌داند در غیاب یک میانجی مقتدر، آتش تنش‌ها می‌تواند پایه‌های هویت اسلامی نظام را بلرزاند. اینجا خبرگان نه تنها نظاره‌گر، بلکه بازیگری استراتژیک است که با تکیه بر جایگاه قانونی و معنوی‌اش می‌خواهد معادله را به نفع نظام حل کند.
هم‌افزایی با ولایت ستون‌های پولادین نظام
یکی از نکات کلیدی این ماجرا، رابطه خبرگان با ولی فقیه است. در ساختار نظام مقدس، ولی فقیه محور تصمیمات و نگهبان آرمان‌هاست اما این به معنای انفعال سایر نهادها نیست. بیانیه خبرگان که بر اجرای شرع و قانون تأکید دارد نه تنها با خط مشی ولایت فقیه در تضاد نیست، بلکه آن را تقویت می‌کند. این حرکت نشان می‌دهد که نظام از یک انسجام درونی برخوردار است؛ جایی که خبرگان به‌عنوان بازوی مکمل رهبری در لحظات حساس وارد میدان می‌شوند تا بار اجرایی و اجتماعی را سبک‌تر کنند. این هم‌افزایی پیامی روشن به منتقدان داخلی و خارجی دارد
جمهوری اسلامی در اوج بحران‌ها نیز از هماهنگی و اقتدار برخوردار است و نهادهایش در خدمت یک هدف مشترک‌اند.
زمان‌بندی طلایی ضربه‌ای هوشمند در اوج آشوب
زمان انتشار این بیانیه تصادفی نیست؛ بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها، بحث جریمه‌های حجاب در مجلس و موج بلند اعتراضات مدنی، نشان‌دهنده یک خلأ در مدیریت بحران بود. نهادهای اجرایی چه به دلیل فشار افکار عمومی و چه به خاطر پیچیدگی موضوع، در آرام کردن اوضاع ناکام مانده بودند. در این میان خبرگان با بیانیه‌ای که هم دعوت به قانون است و هم هشدار به انحراف، وارد گود شدند. این زمان‌بندی تصمیمی هوشمندانه بود؛ نه از سر استیصال، بلکه از موضع قدرت. خبرگان با این حرکت نشان دادند که نظام مقدس حتی در سخت‌ترین چالش‌ها از ابزارهایی برخوردار است که می‌توانند هم ارزش‌ها را حفظ کنند و هم جامعه را از لبه پرتگاه تقابل دور نگه دارند.
قانون شمشیر دو لبه، میانه روی در برابر منتقدان
متن بیانیه خبرگان، ترکیبی از قاطعیت و انعطاف است. از مردم خواسته شده به قانون تمکین کنند، از مسئولان برنامه‌ریزی دقیق مطالبه شده و حتی منتقدان به یک چارچوب مشترک دعوت شده‌اند. این رویکرد تلاشی برای یافتن راه میانه است. حفظ خط قرمزهای هویتی نظام بدون توسل به زور و خشونت؛ اما این دعوت به قانون دو لبه دارد. در نگاه نظام، قانون مبتنی بر شرع و مصلحت ستون هویت اسلامی است؛ در نگاه منتقدان همین قانون سال‌هاست که زیر سوال رفته. خبرگان اما با زیرکی این دوگانه را به فرصتی برای نمایش اقتدار تبدیل کرده‌اند. آنها نه با تهدید، بلکه با پیشنهاد یک میز مشترک می‌خواهند نشان دهند که نظام می‌تواند هم صدای مردم را بشنود و هم از اصولش کوتاه نیاید.
نبض جامعه در دست واکنش‌ها
بیانیه خبرگان یک نقطه امن بالقوه را نشانه گرفته و آن هم آرامش است. در تئوری، هیچ‌کس نمی‌خواهد جامعه در آتش خشم و تقابل بسوزد. اگر دولت با تعدیل رویکرد خود به این دعوت پاسخ دهد و مردم آن را میانجی‌گری صادقانه ببینند، این بیانیه می‌تواند تنش‌ها را فروبنشاند و بار دیگر قدرت نظام در مدیریت بحران را به رخ بکشد. اما خطر هم در کمین است؛ شبکه‌های اجتماعی، که حالا میدان اصلی افکار عمومی‌اند پر از صداهایی است که این حرکت را دیرهنگام یا نمایشی می‌خوانند. اگر دولت به سخت‌گیری ادامه دهد یا مردم این دعوت را آمرانه تلقی کنند بیانیه خبرگان ممکن است در طوفان گم شود. با این حال نفس این میدان‌داری نشانه‌ای از اعتماد به نفس نظام است که حتی در اوج بحران به جای انفعال ابتکار عمل را در دست می‌گیرد.
هدایت در دل طوفان شاهکار زیرکانه نظام
مجلس خبرگان با این بیانیه نه فقط یک موضع‌گیری ساده بلکه یک مانور استراتژیک را به نمایش گذاشته است.
آنها در بحبوحه یک بحران فرهنگی با زبانی قانونی و آرمانی هم مردم را خطاب قرار داده‌اند هم دولت را مطالبه‌گر شده‌اند و هم ارزش‌های انقلاب را سپر کرده‌اند. این میدان‌داری، گواهی بر قدرت و انعطاف نظام مقدس جمهوری اسلامی است. نظامی که در طوفان‌های اجتماعی نه تنها فرو نمی‌ریزد بلکه با تکیه بر نهادهایش راه هدایت را نشان می‌دهد. خبرگان آمده‌اند تا بگویند ما هستیم ما می‌توانیم. این نه یک جنجال ساده بلکه شاهکاری زیرکانه است که تاریخ آن را ثبت خواهد کرد.
انتهای پیام
نظر شما